KVKK Kapsamında Kişisel Veri Koruma Hakları ve Başvuru Süreçleri

Günümüzde teknolojinin hızla gelişmesiyle birlikte kişisel verilerin önemi ve korunması da giderek artmaktadır. Kişisel verilerimizin izinsiz kullanılması, ticari amaçlarla paylaşılması veya kötü niyetli kişilerin eline geçmesi gibi durumlar, ciddi mağduriyetlere yol açabilmektedir. Bu nedenle, Türkiye'de 7 Nisan 2016 tarihinde yürürlüğe giren 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) (KVKK Metni), kişisel verilerin korunması konusunda önemli bir yasal çerçeve oluşturmaktadır. Bu rehberde, KVKK kapsamında sahip olduğunuz kişisel veri koruma haklarını ve bu haklarınızı nasıl kullanabileceğinizi adım adım inceleyeceğiz.

Kişisel Veri Nedir?

KVKK'ya göre kişisel veri, kimliği belirli veya belirlenebilir gerçek kişiye ilişkin her türlü bilgiyi ifade eder. (KVKK m.3/d) Bu tanım oldukça geniştir ve adınız, soyadınız, adresiniz, telefon numaranız, e-posta adresiniz, kimlik numaranız, IP adresiniz, fotoğraflarınız, videolarınız, sağlık bilgileriniz, finansal bilgileriniz, ırkınız, etnik kökeniniz, siyasi düşünceleriniz, felsefi inançlarınız, dininiz, mezhebiniz veya diğer inançlarınız, kılık ve kıyafetiniz, dernek, vakıf ya da sendika üyeliğiniz, sağlığınız, cinsel hayatınız, ceza mahkûmiyetiniz ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileriniz ile biyometrik ve genetik verileriniz gibi pek çok bilgiyi kapsamaktadır. Önemli olan, bu bilgilerin sizi doğrudan veya dolaylı olarak tanımlayabilmesidir.

KVKK Kapsamında Sahip Olduğunuz Haklar

KVKK, kişisel veri sahiplerine bir dizi önemli hak tanımaktadır. Bu haklar, verilerinizin işlenmesi süreçleri üzerinde kontrol sahibi olmanızı ve olası ihlallere karşı korunmanızı sağlamayı amaçlar. Başlıca haklarınız şunlardır:

• Veri Sorumlusuna Başvurma Hakkı: KVKK'nın 11. maddesi uyarınca, veri sorumlusuna başvurarak kişisel verilerinizle ilgili bilgi talep edebilirsiniz. (KVKK m.11)


• Bilgi Edinme Hakkı: Kişisel verilerinizin işlenip işlenmediğini öğrenme, işlenmişse buna ilişkin bilgi talep etme hakkınız bulunmaktadır. (KVKK m.11/1-a,b)


• İşleme Amacını Öğrenme Hakkı: Kişisel verilerinizin hangi amaçla işlendiğini ve bu amaca uygun kullanılıp kullanılmadığını öğrenme hakkına sahipsiniz. (KVKK m.11/1-c)


• Verilerin Aktarıldığı Üçüncü Kişileri Bilme Hakkı: Kişisel verilerinizin yurt içinde veya yurt dışında aktarıldığı üçüncü kişileri bilme hakkınız vardır. (KVKK m.11/1-ç)


• Yanlış veya Eksik Verilerin Düzeltilmesini İsteme Hakkı: Kişisel verilerinizin eksik veya yanlış işlenmiş olması halinde bunların düzeltilmesini isteme hakkınız bulunmaktadır. (KVKK m.11/1-d)


• Verilerin Silinmesini, Yok Edilmesini veya Anonim Hale Getirilmesini İsteme Hakkı: KVKK'nın 7. maddesinde ve 177 sayılı Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok Edilmesi veya Anonim Hale Getirilmesi Hakkında Yönetmelik'te belirtilen şartlar çerçevesinde, kişisel verilerinizin silinmesini, yok edilmesini veya anonim hale getirilmesini isteme hakkınız vardır. (KVKK m.7, m.11/1-e) Örneğin, verilerin işlenmesini gerektiren sebepler ortadan kalkmışsa veya yasal saklama süresi dolmuşsa, bu hakkınızı kullanabilirsiniz.


• Düzeltme, Silme veya Yok Etme Bildirimini Talep Etme Hakkı: Kişisel verilerinizin düzeltilmesi, silinmesi veya yok edilmesi halinde, bu işlemlerin verilerin aktarıldığı üçüncü kişilere bildirilmesini isteme hakkınız bulunmaktadır. (KVKK m.11/1-f)


• İşlenen Verilerin Otomatik Sistemler Vasıtasıyla Analiz Edilmesi Sonucunda Aleyhinize Bir Sonuç Ortaya Çıkmasına İtiraz Etme Hakkı: İşlenen verilerinizin münhasıran otomatik sistemler vasıtasıyla analiz edilmesi suretiyle şahsınızın aleyhine bir sonucun ortaya çıkmasına itiraz etme hakkınız vardır. (KVKK m.11/1-g) Örneğin, kredi başvurunuzun otomatik bir sistem tarafından reddedilmesi halinde, bu karara itiraz edebilirsiniz.


• Kanuna Aykırı İşleme Nedeniyle Zararın Giderilmesini İsteme Hakkı: Kişisel verilerinizin kanuna aykırı olarak işlenmesi nedeniyle bir zarara uğramanız halinde, bu zararın giderilmesini isteme hakkınız bulunmaktadır. (KVKK m.11/1-h)

Veri Sorumlusuna Başvuru Süreci

KVKK kapsamındaki haklarınızı kullanmak için öncelikle veri sorumlusuna başvurmanız gerekmektedir. Veri sorumlusu, kişisel verilerin işleme amaçlarını ve vasıtalarını belirleyen, veri kayıt sisteminin kurulmasından ve yönetilmesinden sorumlu olan gerçek veya tüzel kişidir. (KVKK m.3/ı) Başvurunuzu aşağıdaki yöntemlerle yapabilirsiniz:

• Yazılı Başvuru: Veri sorumlusunun internet sitesinde belirtilen adrese ıslak imzalı bir dilekçe gönderebilirsiniz. Dilekçenizde, kimlik bilgilerinizi, talep ettiğiniz hakkı ve talebinizin gerekçesini açıkça belirtmeniz gerekmektedir.


• Kayıtlı Elektronik Posta (KEP) Yoluyla Başvuru: Veri sorumlusunun KEP adresine elektronik imzalı bir e-posta gönderebilirsiniz.


• Veri Sorumlusunun Belirlediği Diğer Yöntemlerle Başvuru: Veri sorumlusu, başvuru için farklı yöntemler belirlemiş olabilir. Bu yöntemleri veri sorumlusunun internet sitesinde veya diğer iletişim kanallarında bulabilirsiniz. Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ'e uygun olarak hareket edilmelidir.

Başvurunuzda aşağıdaki bilgilerin bulunması önemlidir:

• Adınız, soyadınız ve imzanız (yazılı başvurularda)


• Türkiye Cumhuriyeti vatandaşıysanız T.C. kimlik numaranız, yabancı uyrukluysanız pasaport numaranız veya varsa kimlik numaranız


• Tebligata esas yerleşim yeri veya iş yeri adresiniz


• Varsa bildirime esas elektronik posta adresiniz, telefon ve faks numaranız


• Talep konunuz

Veri sorumlusu, başvurunuzu en kısa sürede ve en geç 30 gün içinde değerlendirmek ve size cevap vermek zorundadır. (KVKK m.13/2) Başvurunuz kabul edilirse, talebiniz yerine getirilir. Başvurunuz reddedilirse, ret gerekçesi size bildirilir. Veri sorumlusunun cevabını yetersiz bulmanız veya başvurunuzun reddedilmesi halinde, Kişisel Verileri Koruma Kurumu'na (KVKK) şikayette bulunabilirsiniz.

Kişisel Verileri Koruma Kurumu'na (KVKK) Şikayet Süreci

Veri sorumlusuna yaptığınız başvurudan sonuç alamamanız veya başvurunuzun reddedilmesi halinde, KVKK'ya şikayette bulunabilirsiniz. KVKK'ya şikayette bulunabilmek için öncelikle veri sorumlusuna başvurmuş olmanız gerekmektedir. (KVKK m.15) KVKK'ya şikayet, veri sorumlusunun cevabını öğrendiğiniz tarihten itibaren 30 gün ve her halde başvuru tarihinden itibaren 60 gün içinde yapılmalıdır. (KVKK m.15/2) KVKK'ya şikayet, KVKK'nın internet sitesi üzerinden elektronik ortamda veya yazılı olarak yapılabilir.

KVKK, şikayetinizi inceleyerek gerekli gördüğü takdirde veri sorumlusu hakkında soruşturma başlatabilir. Soruşturma sonucunda KVKK, veri sorumlusuna uyarı, para cezası veya diğer idari yaptırımlar uygulayabilir. (KVKK m.18) KVKK'nın kararlarına karşı idare mahkemesine başvurarak itiraz edebilirsiniz. (2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu)

Yargıtay Kararları Işığında Kişisel Veri Koruma

Yargıtay, kişisel verilerin korunması konusunda önemli kararlar vermektedir. Örneğin, Yargıtay 12. Hukuk Dairesi'nin 2017/1575 E., 2018/2534 K. sayılı kararında, bir bankanın müşterisinin kredi kartı bilgilerini izinsiz olarak üçüncü bir kişiye vermesi halinde, bankanın KVKK'ya aykırı davrandığına ve müşterinin maddi ve manevi tazminat talep edebileceğine hükmedilmiştir. Bu karar, kişisel verilerin izinsiz paylaşılmasının ciddi hukuki sonuçları olabileceğini göstermektedir.

Örnek Senaryolar

• E-ticaret Sitesi: Bir e-ticaret sitesine üye olurken verdiğiniz kişisel bilgilerinizin (adınız, soyadınız, adresiniz, telefon numaranız, e-posta adresiniz) site tarafından izinsiz olarak üçüncü bir reklam şirketine satılması durumunda, KVKK kapsamındaki haklarınızı kullanarak siteye başvurabilir ve verilerinizin silinmesini talep edebilirsiniz.


• Sosyal Medya: Sosyal medya platformlarında paylaştığınız fotoğraflarınızın veya videolarınızın izniniz olmadan ticari amaçlarla kullanılması durumunda, platforma başvurarak bu içeriğin kaldırılmasını ve sorumlular hakkında işlem yapılmasını talep edebilirsiniz. Ayrıca KVKK'ya şikayette bulunabilirsiniz.


• Sağlık Kuruluşu: Bir sağlık kuruluşunda tedavi görürken verdiğiniz sağlık bilgilerinizin izinsiz olarak başka bir sağlık kuruluşuna veya sigorta şirketine aktarılması durumunda, KVKK kapsamındaki haklarınızı kullanarak sağlık kuruluşuna başvurabilir ve verilerinizin korunmasını talep edebilirsiniz.

Sonuç ve Öneriler

KVKK, kişisel verilerin korunması konusunda önemli bir yasal çerçeve sunmaktadır. Bu rehberde belirtilen haklarınızı bilmek ve kullanmak, kişisel verilerinizin korunması için önemlidir. Unutmayın, kişisel verileriniz sizin kontrolünüzde olmalıdır. Verilerinizi paylaşırken dikkatli olun, hangi amaçla kullanıldığını öğrenin ve gerektiğinde haklarınızı kullanmaktan çekinmeyin.

Öneriler:

• Veri sorumlularının internet sitelerini düzenli olarak ziyaret ederek, kişisel veri politikalarını inceleyin.


• Sosyal medya platformlarında gizlilik ayarlarınızı kontrol edin ve kişisel verilerinizi kimlerin görebileceğini belirleyin.


• E-posta ve diğer iletişim kanalları üzerinden gelen şüpheli bağlantılara tıklamayın ve kişisel bilgilerinizi paylaşmayın.


• KVKK ile ilgili güncel gelişmeleri takip edin ve haklarınız konusunda bilinçli olun. Kişisel Verileri Koruma Kurumu'nun web sitesini (www.kvkk.gov.tr) düzenli olarak ziyaret ederek güncel bilgilere ulaşabilirsiniz.